Werken in de elektrotechniek? Bescherm jezelf met de juiste PBM’s

Veiligheid staat in de elektrotechniek altijd op de eerste plaats. Het werken aan of nabij elektrische installaties brengt serieuze gevaren met zich mee: een elektrische schok, vlambogen en risico’s bij werken op hoogte kunnen grote gevolgen hebben. Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) zijn daarom niet zomaar een aanvulling, maar een noodzakelijk onderdeel van je werkuitrusting. In dit artikel lees je welke PBM’s onmisbaar zijn, hoe je ze optimaal gebruikt én hoe je je beter beschermt tegen hitte op de werkplek.

Welke PBM’s heb je nodig in de elektrotechniek?

Het type PBM dat je nodig hebt, hangt af van het werk dat je doet en de specifieke risico’s. Volgens de richtlijnen uit bijlage G van de NEN 3140 zijn voor monteurs en inspecteurs in de elektrotechniek dit de meest gebruikte PBM’s:

  • Veiligheidshelm – bij voorkeur bestand tegen vlambogen en voorzien van een gelaatscherm.
  • Isolerende handschoenen – geschikt voor de spanning waarmee je werkt, regelmatig getest.
  • Vlamboogbestendige kleding – volgens bijvoorbeeld EN 61482-2.
  • Isolerende matten – om contact met aarde via de voeten te voorkomen.
  • Gelaatsbescherming – beschermt tegen hitte, vonken en rondvliegend materiaal.
  • Isolerende afschermdoeken – voorkomen aanraking van spanningsvoerende delen in de omgeving.

Hoewel je in principe altijd spanningsloos werkt, is dat niet altijd haalbaar. Bij werkzaamheden onder spanning of in installaties met een hoge kortsluitstroom (>80A) zijn PBM’s uit risicocategorie 3 verplicht. Deze beschermen ook tegen vlambogen.

Classificatie

Risiconiveau

Herkenning

voorbeelden

Categorie 1

Laag

Bescherming tegen beperkte risico’s. Een CE markering is voldoende.

Lichte kleding zoals lange mouwen en een broek.

Categorie 2

Middelmatig

Deze zijn te herkennen aan een CE marketing, het boekje wat een ‘í’ aangeeft & een pictogram van een EN test die uitgevoerd is.

Dikkere of meerlaagse kleding, gecombineerd met een gelaatsscherm en handschoenen.

Categorie 3

Hoog

Een CE markering. het unieke nummer van de notified body en de alle herkenningen welke in de cat. 2 zijn beschreven.

Vlamboogbestendige kleding en helm, elektrisch geïsoleerde handschoenen, gezichtsscherm en schoenen.

Juist gebruik maakt het verschil

Een PBM is pas echt veilig als hij goed gedragen wordt. Denk aan de juiste maat en pasvorm; te grote handschoenen of een slecht zittende helm kunnen ervoor zorgen dat iemand het PBM liever even afzet. Dat is juist het moment waarop het mis kan gaan.

Daarnaast is belangrijk:

  • Altijd draaginstructies opvolgen.
  • PBM’s regelmatig controleren op slijtage en beschadigingen.
  • Schoonmaken en netjes opbergen voor een langere levensduur en behoud van de beschermende werking.

Werkgevers spelen hierin een sleutelrol: zorg voor duidelijke uitleg, trainingen en regelmatige herhaling. Medewerkers moeten begrijpen waarom zij PBM’s dragen en hoe ze deze goed onderhouden.

Vergeet de hitte niet

Naast elektrische risico’s is warmte een vaak onderschat gevaar, vooral bij buitenwerk of in slecht geventileerde ruimten. Hittestress kan leiden tot concentratieverlies of zelfs flauwvallen, met alle gevolgen van dien.

Een praktisch hulpmiddel is een koelvest. Dit:

  • Koelt het lichaam actief tot 15°C onder de omgevingstemperatuur.
  • Werkt tot wel 72 uur zonder extra stroom of koeling.
  • Is licht, herbruikbaar en eenvoudig over werkkleding te dragen.

Voor monteurs die regelmatig in warme omstandigheden werken, is een koelvest een slimme aanvulling op de standaard PBM’s.

Veilig aan de slag: een korte checklist

✅ Breng voor elke klus de risico’s in kaart.
✅ Kies PBM’s die passen bij de werkzaamheden én de medewerker.
✅ Zorg voor duidelijke instructies en herhalingsmomenten.
✅ Maak een vast schema voor inspectie en onderhoud.
✅ Denk ook aan extra risico’s zoals hitte of slechte verlichting.

PBM’s vormen de laatste barrière tussen jou en gevaarlijke situaties. Ze beschermen alleen als je ze goed gebruikt en onderhoudt – en als je je bewust bent van de risico’s. Want veiligheid is meer dan regels; het begint bij houding en gedrag.

Op zoek naar passende PBM’s voor elektrotechnische werkzaamheden? Bekijk ons assortiment of neem contact op voor persoonlijk advies.

Met de juiste apparatentester zorg je ervoor dat je elektrische arbeidsmiddelen veilig en conform de regelgeving blijven. Kies de tester die het beste past bij jouw keuringseisen en houd je werkplek veilig.