Lockout Tagout (LOTO) is een veiligheidsprocedure waarbij elektrische machines, installaties en andere spanningsbronnen worden uitgeschakeld tijdens onderhouds- of herstelwerkzaamheden. Dit voorkomt ongelukken op de werkvloer als gevolg van onverwachte inschakeling van machines en installaties.
Wetgeving
Het waarborgen van veiligheid op de werkvloer is een fundamenteel recht. Werknemers die met elektrische installaties werken, worden altijd blootgesteld aan bepaalde risico's. Door het volgen van specifieke veiligheidsprocedures kan het risico worden verminderd. In de EU zijn minimumvoorschriften vastgesteld waaraan arbeidsmiddelen moeten voldoen om de veiligheid en gezondheid van werknemers te waarborgen. De Europese Richtlijn 89/655/EEG vermeldt dat werknemers het recht hebben om te werken met machines waarbij hun veiligheid en gezondheid niet in gevaar worden gebracht. Het toepassen van lockout tagout is een van de maatregelen om de veiligheid van werknemers te waarborgen.Lockout Tagout (LOTO)
Lockout
LOTO bestaat uit twee essentiële onderdelen: lockout en tagout. Lockout omvat het vergrendelen van verschillende soorten installaties en energiebronnen. Hierdoor wordt voorkomen dat de installatie wordt ingeschakeld tijdens werkzaamheden. Dit voorkomt onverwachte energie-uitstoot, wat gevaarlijke situaties kan veroorzaken. De installaties worden vergrendeld met veiligheidshangsloten en elektrische of mechanische vergrendelingen. Energiebronnen die worden vergrendeld met lockout zijn onder andere afsluiters, wielen, zekeringen en hendels. Ook andere systemen waarmee de stroming van mechanische, elektrische, thermische, hydraulische of pneumatische energie wordt beheerd, kunnen worden geblokkeerd.Tagout
Tagout houdt in dat wordt aangegeven dat er werkzaamheden plaatsvinden aan de installatie of machine. Dit wordt gedaan door een "tag" op te hangen met informatie over de werkzaamheden. Hierop staat vermeld wie verantwoordelijk is, hoe lang het duurt, de reden en het type onderhoud dat wordt uitgevoerd. Ook het referentienummer en een beknopte werkomschrijving staan op de tagout.LOTO-procedure
Voor het toepassen van lockout tagout is een procedure vereist. Eerst wordt de lockout zorgvuldig voorbereid. Hierbij wordt geïdentificeerd welke vorm van energie wordt gebruikt en welke gevaren dit met zich meebrengt. Deze informatie wordt gedeeld met alle betrokkenen voordat de werkzaamheden aan de machine of installatie beginnen.Vervolgens wordt de installatie of machine uitgeschakeld, waarbij ook de energietoevoer wordt gedeactiveerd. Hydrauliek en pneumatiek moeten ook drukvrij worden gemaakt door de vermogensschakelaar te activeren op de power interlock module. Op dit moment is de energietoevoer afgesloten en wordt de sleutel vrijgegeven. Om te voorkomen dat de vermogensschakelaar opnieuw wordt geactiveerd, wordt de sleutel verwijderd. Als de power interlock module is voorzien van een packlock module, kan de sleutel niet worden verwijderd en moet een persoonlijk hangslot aan de module worden bevestigd.
Vervolgens wordt gecontroleerd of alle bedieningsapparaten en stroomkringen van de machine of installatie volledig zijn uitgeschakeld. Pas dan kunnen de onderhoudswerkzaamheden beginnen. Na voltooiing van de werkzaamheden worden de lockout tagout materialen verwijderd. Het is belangrijk ervoor te zorgen dat niets wordt vergeten. Na controle kunnen alle betrokkenen op de hoogte worden gesteld dat de energietoevoer weer is ingeschakeld.